No products in the cart.
Phình động mạch chủ bụng là một tình trạng y khoa nguy hiểm, nhưng không phải ai cũng nhận thức rõ về mức độ nghiêm trọng của nó. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân.
Định Nghĩa và Triệu Chứng của Phình Động Mạch Chủ Bụng
Định nghĩa
Phình động mạch chủ bụng là tình trạng mà một phần của động mạch chủ – mạch máu lớn nhất trong cơ thể, có nhiệm vụ vận chuyển máu từ tim đến các cơ quan – bị giãn ra bất thường. Khi đường kính của động mạch chủ bụng vượt quá 3cm, nó được coi là phình. Hầu hết các trường hợp phình động mạch chủ bụng có dạng hình thoi, và bên trong túi phình thường có cục máu đông (huyết khối) làm tăng nguy cơ vỡ.
Triệu chứng
Phần lớn bệnh nhân bị bệnh này không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi túi phình phát triển lớn hơn, các triệu chứng có thể xuất hiện như:
- Đau bụng kéo dài: Cơn đau thường âm ỉ, xuất hiện ở vùng bụng dưới và có thể lan ra phía sau lưng.
- Đau lưng: Đôi khi, người bệnh cảm thấy đau nhức ở vùng thắt lưng, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
- Cảm giác mạch đập quanh rốn: Một số người có thể cảm nhận được nhịp đập bất thường ở vùng bụng, giống như một khối u đang rung động.
Nếu túi phình bị vỡ, người bệnh sẽ gặp các triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, hạ huyết áp, ngất xỉu hoặc sốc. Đây là tình trạng cấp cứu y tế cần được xử lý ngay lập tức.
Nguyên Nhân và Yếu Tố Nguy Cơ
Nguyên nhân chính
Phình động mạch chủ bụng thường phát triển do sự suy yếu của thành mạch máu. Một số nguyên nhân chính bao gồm:
- Xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, xảy ra khi mảng bám tích tụ trong thành động mạch, làm chúng mất đi độ đàn hồi.
- Cao huyết áp: Áp lực máu cao làm tăng nguy cơ tổn thương thành động mạch, dẫn đến phình.
- Bệnh lý mạch máu: Một số bệnh lý di truyền hoặc viêm mạch máu có thể làm suy yếu cấu trúc động mạch.
- Nhiễm trùng và chấn thương: Nhiễm trùng hoặc chấn thương trực tiếp vào vùng bụng cũng có thể gây ra phình động mạch chủ.
Yếu tố nguy cơ
Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc phình động mạch chủ bụng, bao gồm:
- Hút thuốc lá: Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu, vì thuốc lá gây tổn thương thành mạch và đẩy nhanh quá trình xơ vữa.
- Tuổi tác: Người trên 65 tuổi có nguy cơ cao hơn.
- Giới tính nam: Nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với nữ giới.
- Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người bị phình động mạch, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên.
- Chủng tộc: Người da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn các chủng tộc khác.
Chẩn Đoán và Tầm Soát
Phương pháp chẩn đoán
Phình động mạch chủ bụng thường được phát hiện tình cờ trong các lần kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc khi người bệnh đi khám vì các triệu chứng khác. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
- Siêu âm bụng: Đây là phương pháp đơn giản, không đau và hiệu quả để phát hiện túi phình.
- CT Scan hoặc MRI: Các xét nghiệm hình ảnh học này cung cấp thông tin chi tiết hơn về kích thước và vị trí của túi phình, giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị.
Khuyến cáo tầm soát
Theo các chuyên gia, nam giới từ 65 đến 75 tuổi có tiền sử hút thuốc lá nên được làm siêu âm tầm soát phình động mạch chủ bụng, ngay cả khi không có triệu chứng. Đây là cách hiệu quả để phát hiện sớm và ngăn ngừa biến chứng.
Điều Trị và Phòng Ngừa bệnh Phình Động Mạch Chủ Bụng
Điều trị
Tùy thuộc vào kích thước và triệu chứng của túi phình, các biện pháp điều trị có thể bao gồm:
- Theo dõi định kỳ: Nếu túi phình nhỏ và không gây triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi bằng siêu âm định kỳ để kiểm tra sự phát triển của nó.
- Phẫu thuật: Khi túi phình lớn hơn 5cm hoặc có nguy cơ vỡ, phẫu thuật là cần thiết. Hai phương pháp phổ biến là:
- Phẫu thuật mở: Bác sĩ sẽ thay thế phần động mạch bị phình bằng một đoạn mạch nhân tạo.
- Can thiệp nội mạch (EVAR): Một ống ghép được đưa vào túi phình qua động mạch đùi, giúp giảm áp lực lên thành mạch.
Phòng ngừa
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Để giảm nguy cơ phình động mạch chủ bụng, bạn nên:
- Ngưng hút thuốc: Đây là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ thành mạch.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt.
- Kiểm soát huyết áp: Thường xuyên kiểm tra huyết áp và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nếu cần.
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất giúp cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
Kết Luận
Phình động mạch chủ bụng là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa và quản lý hiệu quả nếu phát hiện sớm. Đừng chủ quan với sức khỏe của mình, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao. Hãy tham gia các chương trình tầm soát định kỳ và áp dụng lối sống lành mạnh để bảo vệ bản thân và gia đình.
Hãy chia sẻ bài viết này để nhiều người hơn nữa có thể nhận thức rõ về căn bệnh nguy hiểm này nhé!
